Kronik Stres Aptallaştırıyor
Stres sağlığı pek çok açıdan olumsuz etkiliyor. Ruh sağlığımızda ağır hasar bırakan stres bedenimizdeki pek çok hastalığa da kaynaklık edebiliyor. Ancak stres kronik hale geldiğinde bundan en çok etkilenen beynimiz oluyor.
California Üniversitesi’ndeki sinirbilimcilerin konuyla ilgili yaptıkları araştırma, kronik stresin beyin yapısı ve fonksiyonunda uzun ömürlü değişiklikleri tetiklediğini ortaya koyuyor.
UC Berkeley’de Bütünleyici Biyoloji doçent doktoru Daniela Kaufer ve arkadaşları, kronik stresin ve yükselmiş kortizol seviyelerinin, myelin üreten hücrelerin aşırı üretimine ve normale kıyasla nöronların azalmasına yol açabileceğini buldu.
Stres beynimize ne yapıyor?
Beynin düşünme, hesaplama, karar verme gibi önemli işlevlerinden sorumlu olan beynin “gri maddesi” beynimizin yarısını oluşturmakta. Geri kalan yarı kitle ise “beyaz madde” olarak adlandırılmakta.
Daniela Kaufer beynin hipokampüs adlı parçasında çalıştıklarını belirterek şunu söylüyor;
Fakat bulgularımız beyaz maddenin şizofreni, otizm, depresyon, intihar, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu gibi durumlarda nasıl değiştiğinin iç yüzünü anlamamızı sağlayabilir.
Yapılan araştırmalar uzun süreli stresin beynin rasyonel düşünme görevini yürüten kısımların işlevlerini yerine getirmesini zorlaştırdığını ortaya koyuyor. Stres beynin ön kısmında, alnın hemen arkasında bulunan sağlıklı düşünme, öğrenme, problem çözme, hedefe ulaşma gibi fonksiyonlardan sorumlu prefontal kortekste nörotransmitterlerin dengesini bozuyor. Sonuç ise dikkat eksikliği, düşünme becerilerinde bozulma, unutkanlık ve günlük hayata uyum sorunları oluyor.
Bu sonuç da herhangi bir konu üzerine yoğunlaşamama, dağınık düşünme ve nihayetinde tüm bilişsel fonksiyonların azalmasına neden oluyor.
Beynimizi Küçültüyor
Beynin fonksiyonlarına etki eden stres aynı zamanda beynin hacminde de değişiklik yaratıyor. Beynin hacmini küçülten bu değişiklik karar verme, kısa süreli bellek ve dürtüsel davranışları olumsuz yönde etkiliyor. Beynin küçülmesi her ne kadar kötü görünse de bu durum değiştirilemez değil. Stresin bu anlamda beyne verdiği zarar geri dönülmez bir zarar değil. Stresten uzaklaşmanız, nispeten daha rahat bir ruh haline sahip olmanız bu hasarı onarabilir.