Toledo’da yüzyıllardır sürdürülen mesleğin son iki ustası kaldı

Roma döneminden beri ünlü olan 2.000 yıldan fazla tarihe sahip İspanyol kentinin zanaatkarlarının soyları tükenmek üzere.

Kartaca Generali Hannibal, Toledo çeliğinden yapılmış kılıçları ordusuna kullandırmış ve Roma ordusu da Toledo kılıçlarını tercih etmişti. Ancak günümüzde Toledo kentinde uzun süredir devam eden kılıç yapımı geleneğini sürdüren sadece iki tane kılıç ustası var.

Antonio Arellano kılıç yapımının kent kimliği ile derinden bağlantılı olduğunu ve bu bağın kopmasının şehir için çok büyük bir kayıp olacağını söyledi.

Yüzyıllar önce Toledo’nun kılıçlarının itibarı arttıkça kentin serveti de arttı. Toledo dünyanın önde gelen kılıç yapım merkezlerinden biri haline geldi.

Ailesi de demirci olan Arellano 30 yıl önce kılıç yapmaya başladı.  Kılıçların zaman içerisinde savaş malzemesi olarak kullanılmaması sonucu soylular ve silahşörler satın almamaya başladı.  Bunun yerine pazar eve bir parça ünlü Toledo çeliği götürmek isteyen turistlere odaklandı.

Buna rağmen kılıcın tarihteki yeri zanaatın sürekliliğini sağlamak için yeterliydi. Toledo kentindeki son kılıç ustası 69 yaşındaki Arellano, bu işe başladığında Toledo’nun kılıç yapımı için tam yeri olduğunu, şehrin merkez ve çevresinin atölyelerle dolu olduğunu söyledi.

Ancak son yıllarda kılıç üreten fabrikalar ile rekabet edemedikleri için yerel kılıç ustalarının sayıları azaldı. Arellano’nun yapımı 6 haftayı bulan kılıçlarının çoğu hala durmakta.

Pandeminin de etkisiyle kılıç satışları kesildi.  Arellano büyük bir hüsrana uğradığını, seyahat engelleri sebebi ile turistlerin gelemediğini söyledi. Arellano, ‘’ Hayatımda bir sürü zor an yaşadım ve her zaman üstesinden geldik. Ama şimdi ki durum çok ciddi’’ dedi.

Kentin diğer kılıç ustası Mariano Zamorano, atölyesinin bulunduğu binanın satılmaya karar verilmesinin ardından 70 yaşında emekliye ayrılacağını söyledi.

Zamorano’nun ailesi sonbahada şehirde yeni bir atölye kurmak amacıyla aile işini devam ettirme kararı aldı.

Kılıç yapımı zaman alıcı ve maliyetli bir iştir. Çelik, gerdirilmeden önce açık alevde ısıtılır, şekillebdirilir, sonra dövülür ve parlatılır.  Encinas, bir kılıcı bu şekilde tamamlamanın ortalama 15 ile 20 saat sürdüğünü ve ortalama maliyetinin 400€  ile 500€ olduğunu söyledi.

Geleneğin yok olması hakkında konuşan Encinas, ‘‘Çok fazla talep görmeyen bir ürün olduğu doğru. Daha az talep olduğu için de insanların bu işi yapmamaları normal. Şu anda burada olanlar biziz, ama son kişiler de olmayacağız’’ dedi.

Emekli olduğunda işi devralmayı planlayan oğlu, Arellano’nun kendine güvenini yerine getirdi.  Tarihi olan ilginin yeniden canlanması, diziler ve tiyatro prodüksiyonlarından gelen siparişler nedeniyle Arellano emekliliğini ertelemek zorunda kaldı.

Yakın zamanda, Arellano oğlunun canlı izleyiciler önünde kılıç yapacağı tarihsel olayların tasvir edildiği bir tema parkı ile anlaşma imzaladı.

Encinas,  ‘’Toledo’nun kılıç yapım geleneğini hep canlı kalacak. Bu bir sembol ve her zaman da bir sembol olarak kalacak. Kılıç, insanların çok çekici bulduğu bir tarih aracıdır’’ dedi.

Çeviri: Gözde Batmaz