Psikopat, Sosyopat, Narsistlerin Ortak Özellikleri

Murat Çokan

Neredeyse her gün kadına, çocuğa, hayvana yönelik şiddet haberleriyle karşı karşıyayız. Böylesi şiddet içeren haberlerin gündemimizde artarak yer edinmesiyle, “çevremizdeki insanların psikopat, narsist veya sosyopat olduğunu nasıl anlarım?” sorusunu ortaya çıkarmaktadır.  

Narsistler, psikopatlar ve sosyopatlar aynı şey olmamasıyla beraber, çoğu insanın anlamadığı bir şeydir. Tüm bu kişilerin ortak özellikleri ise manipülatif ve zarar verici olmaları olsa da aralarında aslında küçük farklar bulunuyor.

Sosyopatlar ve psikopatlar bir çok ortak özelliğe sahip

Narsistler, sosyopatlar ya da psikopatlar… Oldukça toksik olan bu kişiler, bilinçli ya da bilinçsizce karşısındaki kişiye zarar verebiliyor. Narsist olarak bilinen kişiler yüksek benlik duygusuna sahip. Kendilerini dünyanın merkezi olarak gören narsistler, ihtiyaçlarını diğer insanların ihtiyaçlarından önde görürler. Sosyopatlar ve psikopatlar ise birçok ortak noktaya sahip. Ancak psikopatlar, sosyopatların çok daha aşırı versiyonları. Psikopatlar kimseyi umursamazken, sosyopatlar birkaç yakın kişiyle sığ bağlar geliştirebiliyor. Sosyopatlar, antisosyal kişilik bozukluğundan mustarip olan ve genel olarak psikopatlardan çok daha fazla tedirginlik gösteren insanlar. Ancak bu üç kişilik bozukluğunun hepsinin ortak yanları bulunuyor. Bu nedenle insanlar bunları birbirleriyle karıştırmaya meyilli.

Awarenessact sitesinden Gerald Sinclair’ın yaptığı haberde, çevremizde bulunan bir narsist, psikopat ya da sosyopatın sahip olduğu 11 olguya dikkat çekiyor.

Yapmadığınız şeyler için bile sizi suçlarlar

Hayatınızda bir narsist, psikopat ya da sosyopat varsa mutlaka sizi manipüle etmeye çalışır. Bunu yapmak içinse bazen yapmadığınız şeyler için bile sizi suçlarlar ve kendinizden şüphe etmenizi sağlarlar. Nihayet siz köşeye sindiğinizde ise zaferlerini kutlarlar.

Sadece kendilerinden ve kendi ilgi alanlarından bahsetmek isterler

Onların yanında kendiniz hakkında bir şeyden bahsetmeniz mümkün değildir. Yalnızca kendileri ve ilgilendikleri şeyler hakkında konuşmak isterler. Onlarla kişisel meselelerinizi paylaşmakta zorlanırsınız. Kendileri hakkında konuşulmuyorsa, konuşmak istemezler.

Ciddi bir empati eksiklikleri vardır

Bu kişiler yanlış bir şey yaptıklarında, davranışlarının sizi ya da diğer insanları nasıl etkilediğiyle ilgilenmezler. Bu nedenle size ya da başkalarına kolayca zarar verebilirler. Bunun yanı sıra sizin zor anlarınızda sizi anlamaları neredeyse imkansızdır.

Gerçeklik algısını yavaş yavaş yitirmenize sebep olabilirler

Gaslighting diye bilinen psikolojik manipülasyon yöntemi psikopatların ya da sosyopatların oldukça sık kullandığı bir yöntem. Bildiğiniz bir konu üzerinde düşüncelerinizin doğru olmadığını iddia ederek, türlü akıl oyunlarıyla sizin kendinizi ve aklınızı sorgulamanıza neden olabilirler.

Asla haksız olduklarını kabul etmez ve özür dilemezler

Yanlış bir şey yapamayacaklarını ve size zarar verdiklerinde asla özür dilemeye istekli olmadıklarını düşünüyorlar. Herkesin uyması gereken kuralların kendileri için geçerli olduğunu ve cildinizin ciddi biçimde altına girdiğini düşünmüyorlar. Yapacağın hiçbir şey onların eylemlerinin ne kadar ciddi olduğunu anlamalarını sağlayamaz.

Sürekli olarak özgüveninize zarar verirler

Size tekrar tekrar, onlarsız nasıl bir “hiç” olduğunuzu ve yaptığınız tek şeyin hatalar olduğunu söylerler. Size kendinizi başarısız ve değersiz hissettirirler. Bunu sizi incitmek ve kendilerine muhtaç etmek için bilerek yaparlar.

Size yüzeysel iltifatlar ederler

Sevgi, bu tür insanların yaşamlarında insanlara karşı kullandıkları bir silah niteliğindedir. Sizi yıkmak için, inşa ederler. Sizi seviyormuş gibi görünüp sürekli ilgi gösterirler ancak aslında bu yalnızca sizin ona bağlanmanız için bir numaradır. Bu olduğunda ise, sizi yerle bir etmek için ellerinden geleni yaparlar.

Sürekli onaylanma ve övülme ihtiyacı duyarlar

Bu tür insanların her biri çok ego odaklıdır. Dünyanın onların etrafında döndüğünü ve herkesten çok daha özel olduklarını düşünürler. Bu nedenle de çevreleri tarafından pohpohlanmaya ihtiyaç duyarlar.

Çok yalan söylerler

Bu üç tür toksik insanın hepsi çok yalan söyleme eğilimindedir. Hem sıradan hem de önemli konular hakkında yalan söyleyebilirler. Bu onların başkaları üzerinde hakimiyet kurmasını sağlayan bir yoldur. Yalanlarıyla insanları yönlendirebilirler. Sizi yönlendirmek için sizden bilgi saklayabilirler.

Her zaman mağduru oynarlar

En küçük durumlarda bile, çok fazla tepki verip durumu çok dramatize ederler. Her zaman mağduru oynayarak başkalarının sempatisini kazanmaya çalışırlar. Onlar için üzülmenizi ve onlara destek olmanızı beklerler. Sıradan sohbetlerinde bile mağduriyetlerinden bahsedip, ilgi çekmeye çalışırlar.

Duygularınızla oynarlar

Kendi negatif duygularını size yansıtıp toksik bir davranış sergileyerek sizin de mutsuz olmanızı isterler. Dengesiz davranışlar sergileyerek duygularınızla oynarlar ve sizin de dengesizleşmenize neden olurlar.