Mevsimler Koronavirüsü Etkiler mi?
Koronavirüsün mevsim sıcaklarında etkisini değiştirip değiştirmeyeceğine dair kafalardaki soru işaretine Prof. Dr. Mehmet Ceyhan’ın, “Yazın nasıl salgının sıcaktan yavaşlamayacağını söylemiyorsak kışın da birden patlamalar şeklinde artış beklemiyoruz” açıklaması cevap oldu.
Koronavirüsle ilgili kimi kez bilim dünyasının kimi kez konunun uzmanı olmayanların pek çok açıklamaları oluyor. Yanı sıra çok fazla bilgi kirliliği de mevcut. Tartışmalar sürerken, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, “Yazın nasıl salgının sıcaktan yavaşlamayacağını söylemiyorsak kışın da birden patlamalar şeklinde artış beklemiyoruz” açıklaması dikkat çekiyor.
‘Yüzeylerden bulaşmaz demek mümkün değil’
Koronavirüsle ilgili yapılan kimi yorumlara cevap veren Ceyhan, ‘Koronavirüs yüzeylerden bulaşmaz’ demenin mümkün olmadığını ifade etti. Ceyhan konuyla ilgili şu ifadelere yer verdi; “Lancet’te, güvenilir tıp dergisinde hastane yüzeylerinde bile riskin düşük olduğuna dair yazı çıktı. Ama aleyhine olan da epeyce çalışma çıktı. Şunu kabul etmek lazım; bu durum virüsün yoğun olduğu dönemlerde çok etkin değil zaten. Yani virüs toplumda çok yoğunsa bulaşların çok büyük bir kısmı direkt solunum yolu ile oluyor. Bir kişinin ağzından-burnundan çıkan virüs diğer kişinin saniyeler içinde ağzından-burnundan girerek enfeksiyon oluşturuyor. Ancak virüs yoğunluğu biraz düştüğü zaman yüzeylerden bulaşma biraz daha önem kazanıyor. Bazı bilim adamlarının yaz başındaki yanılgısı da buradan kaynaklanıyor. Virüsün ağırlıklı olarak yüzeylerden bulaşacağını düşünerek sıcak havanın virüsü öldüreceğini, salgının biteceğini söylediler. O zaman da hep şunu söyledik; pandemi ortamlarında salgın yüksek hızda seyrediyorsa bulaşların yüzde 90’ından fazlası direkt solunum yolu ile bulaşır. O kadar kısa sürede de sıcaktan etkilenmesi mümkün değil.”
‘Kışın patlamalar şeklinde artış beklemiyoruz’
Ceyhan sözlerinin devamında, “Aynı şey kış ortamında da geçerli. Bu virüsün yüzeylerden ya da havadan karşı karşıya olmadan bulaşı özelikle kış aylarında kapalı ortamlarda söz konusu. Kapalı ortamda virüs bulaştıran bir kişi varsa onun öksürmesiyle, konuşmasıyla ortama yayılan virüs yüzeyden de havadan da beklediğimizden daha uzun sürede bulaşabilir. Yazın nasıl salgının sıcaktan yavaşlamayacağını söylemiyorsak kışın da birden patlamalar şeklinde artış beklemiyoruz. Kapalı alana süper bulaştırıcı dediğimiz, yüzlerce insanı enfekte etme potansiyeline sahip bir insan girerse, maske takmamışsa o kişi o ortamda açık havaya göre çok daha fazla kişiyi enfekte edebilir. Bunların büyük kısmı direk solunum yolu ile alacak, geriye kalan kısmı da yüzeylerden, havada kalan virüsten enfekte olacak” değerlendirmesinde bulundu.
‘Halk artık tuzlu su gargarasına inanmıyor’
İsim vermeden Canan Karatay’ın açıklamalarını değerlendiren Ceyhan, “Bunlar salgının başında bazı kişilerin kişisel reklamlarını yapmak için ileri sürdüğü tuzlu suyla gargara, karbonatla gargara gibi şeyler vardı; ama gelinen süreçte bunu memnuniyetle izliyorum halk da bilinçlendi bu konuda. Artık bu konuyla en ilgisiz bir vatandaş bile, bu virüsün karbonatla, tuzlu suyla, çorbayla, limonla ölmeyeceğini biliyor. Bunları konuşmak dikkat çekmekten başka bir anlam ifade etmiyor. Çünkü ne bilimsel ne de pratikteki uygulamalarda virüsten korunmanın maske, mesafe, el hijyeni dışında bir anlamının olmadığını biliyoruz. Sadece karbonat değil, sirkeydi, tuzlu suydu bunların bir kısmı bakteriler için belki bir miktar etkili olabilir. Mesela karbonatı biz mantar enfeksiyonunda enfeksiyon varsa kullanıyoruz. Ama bunun virüsü bırakın öldürmeyi ortamdan uzaklaştırmak için bile bir etkisi yok. Dünyada bunlar tartışıldı ve bu tartışmalar bitti, dikkat çekmek için ileri sürülüyor, hiç de doğru bulmuyorum. Halkta yalancı güven duygusu oluşturup gerekli diğer tedbirleri uygulamamasına neden olacak bu gibi söylemler son derece tehlikeli, insan sağlığına zarar verici. Ben bunu söyleyenlerin vicdanına bırakıyorum” diye konuştu.