İstanbul’da Aedes türü sivrisinek tehdidi: Zika virüsü hastalığı belirtileri
Zika virüsü hastalığına neden olan ‘Aedes’ türü sivrisinekler son zamanlarda İstanbul’da arttı. İlaçlama ise yetersiz. Peki bu sivrisineklerin neden olduğu hastalık ve belirtileri nelerdir? Haberimizde bakalım.
İstanbullular bir kaç haftadır bir sivrisinek türünün aşırı artışı ile muhattap. “Aedes” türü sivrisinek. Zika virüsü hastalığına neden olan bu türün popülasyonunda ciddi arttış yaşanıyor. Uzmanlar bu artışı iklim krizi ile birlikte değişen dengelere bağlıyor.
Bu türdeki artışa karşı yerel yönetimin yaptığı ilaçlama ise etkili değil. Aslında bu noktada bilim insanları doğal döngüye işaret ediyor, pek çok popülasyon artışında olduğu gibi.
Virüsü nasıl bulaştırılar?
Bu sivrisineklerin neden olduklarına gelelim:
Aedes türü sivrisinekler insanların ısırmasıyla Zika virüsünü bulaştırır. Bunlar Dengue ve Chikungunya Hastalıklarını da bulaştıran sivrisineklerle aynı türdür. Aedes türü sivrisinekler, gündüz ısırmayı tercih ederler. Tipik olarak yumurtalarını; hayvan besleme kapları, çiçek vazoları, kaseler, kovalar gibi durgun suların yanına ve içine bırakırlar. Sivrisinekler, Zika hastalığını geçirmekte olan bir kişiyi ısırarak infekte olurlar, daha sonra bu infekte sinekler, diğer sağlam kişileri ısırarak onları da infekte ederler.
Nadiren Zika ile enfekte bir anneden doğum esnasında (perinatal) bebeğe bulaşma da olabilir. Şimdiye kadar emzirmeyle geçiş bildirilmemiştir. Teorik olarak, şimdiye dek henüz rapor edilmese de, kan transfüzyonu yoluyla geçiş mümkündür.Cinsel temasla geçiş de çok nadir de olsa mevcuttur. İnkübasyon periyodu 3-12 gün arasıdır.
Zika virüsü nedir?
Flavivirus grubundan bir RNA Virüsü olan Zika virüsünün neden olduğu ve insanlara sivrisinek ısırması ile bulaşan bir hastalıktır. İlk olarak Uganda’da 1947’de Zika Ormanı’nda bir Rhesus maymununda keşfedilmiştir. İnsanlarda ilk olarak 1954’de Nijerya’da bulunmuştur. Belirtileri ateş, başağrısı, kızarık gözler, döküntü, kas ağrıları ve eklem ağrıları olabilir. Genellikle hafif geçen bir hastalıktır, 4-7 gün sürer.
Belirtiler
İnfekte kişilerden ancak 4’te 1’i semptomatiktir. En sık görülen belirtiler; aniden başlayan ateş, döküntü, eklem ağrıları, gözlerde kızarıklıktır. Eklemlerde, özellikle el ve ayaklardaki küçük eklemlerde şişmeler olabilir. Diğer belirtiler: kas ağrısı, baş ağrısı, gözlerin arkasında ağrı ve kusma olabilir. Klinik genellikle hafif geçer, belirtiler birkaç günden bir haftaya dek sürebilir, hastaneye yatış çoğunlukla gerekmez. Ölüm çok nadirdir, Guillain-Barre Sendromu da çok nadiren gelişebilir.
Tanı ve Tedavi
Tipik klinik belirtiler yüzünden ayırıcı tanısı geniş: Dengue, Chikungunya, Malarya, Rickettsia, Kızamık, Kızamıkçık gibi hastalıklarla karışabilir. Hastanın kliniği ve kan testleriyle tanı konur. Spesifik tedavisi yoktur. İstirahat, sıvı alımının arttırılması, ateş düşürücü ve ağrı kesiciler önerilir.
Nasıl korunanbilirsiniz?
Önleyici bir aşı ya da ilaç bulunmamaktadır. Sivrisinek ısırıklarından korunmak esastır. Bunun için:Klimalı ya da korunmuş mekanlarda kalmaya özen gösterin. Açıkta kalan cildinize sivrisinek kovucularından kullanın. Kapalı giysiler giymeye özen gösterin. Permetrin ile muamele edilmiş giysiler giyin. Dış mekanlardaki içi su dolu kapları boşaltın.