Ermeni mezarlığı üzerine TOKİ inşaatı yapılıyor: “Müslümanlar’ın vicdanı kabul ediyor mu?”
Ankara Ulus’ta TOKİ tarafından inşaat çalışması yapılan alanın Ermeni mezarlığı olduğuna yönelik iddialar sonrası açıklama yapan HDP’li Garo Paylan, yaşananlara tepki göstererek “Müslümanların vicdanı kabul ediyor mu?” ifadesini kullandı.
Ankara’nın Ulus semtinde bulunan İtfaiye Meydanı’nda, yıkılan İller Bankası binasının yerinde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından yapılan yeni inşaatın kazı çalışmaları devam ederken kazı alanında insan kemikleri bulunmuştu. Kemikler Anadolu Medeniyetleri Müzesi yetkilileri tarafından incelemeye götürülürken, Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, kemiklerin Ermeni ve Katolik Mezarlığı’ndaki cenazelere ait olduğunu bildirmiş ve inşaatın hukuksuz olduğunu söylemişti.
Bugün (16 Mart) öğle saatlerin Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan ve Mimarlar Odası Ankara Şubesi Başkanı Tezcan Karakuş Candan’ın başında bulunduğu bir heyet kazı alanına inceleme yapmaya gitti. Ancak özel mülkiyet olduğu gerekçesiyle heyet, polisler tarafından inşaat alanına sokulmadı. Tezcan Karakuş Candan ve Garo Paylan yaklaşık yarım saat boyunca polisler ile görüştü ve zaman zaman gergin anlar yaşandı. Heyet inşaat alanına alınmamalarının üzerine alanın önünde açıklama yaptı.
“Mezarlığın üzerine hukuksuz şekilde dükkan yapılıyor”
Medyascope’tan Okan Yücel’in haberine göre Candan, söz konusu alanın tüm kaynaklarda Ermeni Katolik mezarlarının bulunduğu yer olarak belirtildiğini ifade ederek, “Arkamızda inşaat yapılan yerdeki kazı çalışmaları sırasında insan kemikleri çıktı ve bütün bilimsel kaynaklarda bu bölge Ermeni Katolik mezarlığı olarak yer alıyor. Bugün Anadolu topraklarında kardeşliğimizin ve birlikte yaşadığımızın en önemli göstergesi ve tanığı olan bir Ermeni Katolik mezarlığının üzerine hukuksuz şekilde dükkan yapılıyor. Bu çok kültürlülüğümüze, kardeşliğimize vurulmuş bir darbedir” diye konuştu
“Ne ara bu kadar vicdansız oldunuz?”
Candan, sözlerine şöyle devam etti:
“Belediye bu inşaata izin vererek hukuksuzluk yapıyor. Meslek insanı meslektaşımız hukuksuzluk yapıyor. Bu bölgede esnafa yönelik çok ciddi mağduriyet yaşanıyor. Esnafın mal varlığı ve yıllardır oluşturduğu iş ortamı gasp ediliyor. Acele kamulaştırma yaptılar, riskli alan dediler. Esnafı ikna etmek için dükkân yaptıklarını söylüyorlar ve esnafı mağdur ediyorlar. Burada İller Bankası binasını yıktılar. İller Bankası’nı yeniden yapmak için bu alanı ayırdılar. Ama şimdi bu alana yine inşaat yapıyorlar. Üçlü hukuksuzlukla karşı karşıyayız. En büyük hukuksuzluk bu zaten hem Meclis’te hem kamuoyu nezdinde denetlemekle görevli insanları alana almıyorlar. Türkiye ne yazık ki bu hale geldi. Kardeşliğimizi hukukumuzu, değerlerimizi ve varlıklarımızı betonun altına gömen bir iktidar anlayışı ile karşı karşıyayız. Ülkemiz adına üzüntü duyuyoruz. Ben betonun altında sızlayan insan kemikleri için üzüntü duyuyorum. Ne ara bu kadar vicdansız oldunuz? İnsanların dini dili ırkı ne olursa olsun mezarların üstüne dükkan yaparak ve insanların helal alışveriş yapabileceğini mi düşünüyorsunuz? Mezarların üstüne yapılan dükkanlardan rızık elde edilmez.”
“Müslümanların vicdanı kabul ediyor mu?”
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan ise Mimarlar Odası Ankara Şubesi’ne çabaları ve bölge esnafına duyarlılıkları için teşekkür ederek bu alana inşaat yapılmasını hiçbir vicdanını kabul edemeyeceğini söyledi. “Burası Ankara’nın tarihi ve kültürel bir bölgesidir. Ermeni, Kürt ve Türk hakları, binlerce yıl bu bölgede yaşadılar ve bu coğrafyada medeniyet ürettiler. Bu alanda öldüler ve mezarlarına ölülerini gömdüler. Burada yaşayan Ermeniler bu topraklardan sürüldüler. Dirilere bu anlamda saygı gösterilmedi ama geride kalan ölülere de saygı gösterilmedi. Ölüye saygısı olmayanının diriye de asla saygısı olmaz” derken, “Burada yaşayan Ermeni halkı ölülerini burada dualarla defnettiler. Mezar taşları diktiler, o ölülerin mezar taşları yıkılmıştı, şimdi de o mezarlığın üzerine beton dökülüyor. Bunu hangi vicdan kabul eder? Bunu bu toprakların çoğunluğunu oluşturan Müslümanlar’ın vicdanı kabul ediyor mu?” ifadelerini kullandı.
Garo Paylan’dan soru önergesi
HDP’li Garo Paylan, yaşananları daha önce Meclis gündemine taşımış ve Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un yanıtlaması istemiyle soru önergesi vermişti.
Paylan, önergede şu ifadelere yer vermişti:
“Ankara Ulus’ta geçtiğimiz yıllarda yıktırılan İller Bankası binasının yeniden inşası için tahsis edilen alanda TOKİ tarafından yapılan çalışmalar sırasında insan kemikleri bulunmuş ve Anadolu Medeniyetleri Müzesi yetkilileri tarafından incelemeye götürülmüştü. Buna rağmen, inşaat hâlâ devam etmekte ve mezarların olduğu alana beton dökülmektedir. Kaynaklarda Ermeni ve Katolik Mezarlığı olarak kayda geçen bölgede, tarihi kilise ve hamamın da bulunduğu tespit edilmiştir. Mezarlıklara ve kent hafızasına yapılan bu saldırı, kamuoyunda büyük tepkiye neden olmaktadır”
Garo Paylan önergede, Bakan Kurum’a şu soruları yöneltmişti:
1. Ermeni mezarlığı üzerine yapılan TOKİ inşaatı neden durdurulmamaktadır?
2. TOKİ’nin Ankara’nın kültürel varlıkları ve kent hafızasını yok ettiğinin farkında mısınız?
3. Anadolu Ermenileri’nin kemikleri ve kültürel varlığı üzerine neden beton döküyorsunuz?