Putin – Biden görüşmesinin ardından ilk açıklamalar
ABD Başkanı Joe Biden ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin İsviçre’nin Cenevre kentinde yaptıkları görüşmenin ardından ilk açıklamalarda bulundu. Putin ABD lideri ile yaptıkları görüşmeyi “Yapıcı” olarak yorumlarken büyük elçilerin yerine dönmeleri konusunda mutabık kaldıklarını açıkladı.
Putin, görüşmeyi genel olarak “Ortada herhangi bir düşmanlık olmadığını düşünüyorum. Tam tersine farklı taraflarda durmamıza rağmen birbirimizi anlamaya ve pozisyonlarımızı daha yakın kılmak konusunda istekli davrandık. Tartışmalar son derece yapıcıydı” şeklinde değerlendirdi. dedi. Ayrıca, “Rusya ve ABD büyükelçilerin görev yerlerine dönmesi konusunda Biden’la mutabakat sağladık” ifadelerini kullandı.
Putin’in konuşmasından öne çıkanlar şu şekilde:
“Ukrayna meselesini çok geniş şekilde olmasa da ele aldık. Biden, Donbass’taki sorunların Minsk anlaşmaları temelinde çözülmesini kabul etti.”
“Biden, Stratejik Saldırı Silahlarının Azaltılması Anlaşması’nın (START-3) uzatılması konusunda sorumlu ve zamanında bir karar aldı. Rusya ve ABD’nin stratejik istikrarın sağlanmasında sorumlulukları var. İki ülke, uzatılan START-3 anlaşmasında yapılacak olası değişiklikleri görüşmeye başlayacak.”
“Siber güvenlik konusunda istişarelere başlamak için Biden ile anlaştık”
“Aleksey Navalnıy, Rusya yasalarını ihlal ettiğini biliyordu. Hakkında arama kararı varken Rusya’ya gelen Navalnıy’ın tutuklanmak istediğinden eminim”
“(Biden’ın ‘katil’ nitelemesi hakkında) ABD’de her gün birileri öldürülüyor, Afganistan’da tek bir atışla yüzlerce kişiyi öldürdüler.”
“ABD’nin kaynaklarına göre dünyada en fazla siber saldırı ABD’nin siber ortamından gerçekleştiriliyor. Daha sonra Kanada geliyor, ardından iki Latin Amerika ülkesi ve İngiltere var. Rusya, siber saldırıların çıkış noktası olan ülkeler listesinde yer almıyor.
“Rusya, ABD sınırları yakınında tatbikat yapmıyor ancak şu anda ABD Rusya sınırları yakınında bunu yapıyor. Dolayısıyla, bu konuda ABD tarafının değil Rus tarafının endişeleri olmalı.”
Biden’a insan hakları eleştirisi
“Biden, insan hakları konusunu gündeme getirdi. Bakın, Guantanamo hala daha faal ve uluslararası hukuka, ABD yasalarına, hiçbir şeye uygun değil. CIA’in Avrupa ülkeleri de dahil çeşitli ülkelerde işkence uygulanan hapishaneleri var. Bu nedir? Bu insan hakları mı? Bu salondaki kimsenin insan haklarının bu şekilde korunduğunu kabul edeceğini sanmıyorum.”
‘ABD ile ilişkilerin iyileşip iyileşmeyeceğini söylemek zor’
“Biden beni ABD’ye davet etmedi, ben de onu Rusya’ya davet etmedim.”
“ABD ile ilişkilerin iyileşip iyileşmeyeceğini söylemek zor”
“Rusya ve ABD en kısa zamanda stratejik istikrar konusunda kapsamlı ikili diyalog başlatacak, diyalog konuya odaklı ve enerjik bir biçimde yapılacak. Bu diyalog ile gelecekteki silah kontrolü ve riski azaltma önlemlerinin temelini atmayı amaçlıyoruz.”
“Bence Biden’la genel olarak aynı dili konuştuk ancak bu, birbirimizin ruhuna, gözlerine bakmak ve ebedi sevgi ve dostluk yemini etmek zorunda olduğumuz anlamına gelmiyor.”
ABD yaptırım uygularsa ilişkiler bozulur
“ABD iç siyasetindeki ruh hallerini bilmiyorum ancak eğer bu zirvenin ardından ABD yeniden yaptırım uygularsa, ilişkilerde yeni bir fırsatı daha kaçırmış oluruz.”
“ABD’yle ilişkiler hakkında önceden de yanılsamalarım yoktu, siz ise yenileri olup olmadığını soruyorsunuz. Nereden çıkardınız bu yanılsamaları? Hiçbir yanılsama yok ve olamaz.”
“Sohbetin doğrudan ve açık olmasına, belirlenen konulardan gereksiz diplomatik sapmalar olmasına rağmen biz baskı hissetmedik. Rusya-ABD zirvesinde ne bizim tarafımızdan ne de ABD tarafından baskı uygulandı. Bu anlamsız olurdu, zira insanlar bunun için bir araya gelmiyor.”
“Russia Today Amerikan düzenleyicisinin ve yasasının tüm taleplerini yerine getiriyor, orada gerektiği gibi tescil oluyor. Personel istihdamı, finansal işlemler vs. konularda oldukça fazla sorun yaratılmasına rağmen. Bizde (Rusya’da) bu tür sorunlar söz konusu değil.”
“(ABD’deki hapishanelerde hüküm giyen bazı Rusların dönüşü konusunda ABD tarafıyla anlaşmaya varmanın mümkün olup olmadığı sorusu) Bu konuyu konuştuk, Başkan Biden Rusya’daki cezaevlerinde tutulan Amerikan vatandaşları üzerinden bu konuyu gündeme getirdi. Bunu tartıştık. O konuda bazı tavizler bulunabilir. Rusya Dışişleri Bakanlığı ve ABD Dışişleri Bakanlığı bu yönde çalışacak.”
“(Ukrayna’nın NATO’ya katılma ihtimali konusunda gelen sorular) “Ukrayna’nın NATO’ya olası girişiyle ilgili olarak, burada tartışılacak bir şey yok”
Biden: Benim ajandam Rusya’ya karşı değil
Biden’da gelen açıklamalar ise şu şekilde
ABD Başkanı Biden da zirve sonrası yaptığı açıklamada Putin’e insan hakları konusundaki endişelerini dile getirdiğini ve dile getirmeye devam edeceğini söylediğini belirtti. Biden, “Putin’e benim ajandamın Rusya’ya ya da başka bir ülkeye karşı olmadığını, bunun Amerikan halkı için olduğunu söyledim.” dedi.
“İnsan hakları konusu her zaman masada olacak.”
“Rusya ile anlaşma sağlama konusunda net bir temel oluşturduk.
“ABD, kendisinin ve müttefiklerinin hayati çıkarlarına zarar verecek tüm eylemlere yanıt verecektir.”
“Putin ile yeni ve karmaşık silahların yayılmasını önlemek için bir stratejik istikrar diyalog mekanizması kurma konusunda mutabık kaldık”
“Rusya’nın eylemleri, kendi küresel duruşuna zarar veriyor.”
“Putin’e demokratik egemenliğimizi ihlal edecek ya da demokratik seçimlerimizin düzenini bozacak girişimleri hoş görmeyeceğimizi söyledim.”
“Rusya, uluslararası normlara uyduğu sürece birlikte iş yapmamızda problem yok.”
“Putin’e ABD’nin siber güvenlik konusunda önemli bir kabiliyete sahip olduğunu gösterdim.”
“Zaman, yeni bir soğuk savaş zamanı değil.”
Ortak bildiri
Kremlin, Putin ve Biden arasındaki görüşmenin ardından üzerinde uzlaşıya varılan ortak bildiriyi yayımladı.
Bildiride, Rusya ve ABD’nin, gerginlik dönemlerinde dahi, stratejik alanda öngörülebilirliği sağlama, silahlı çatışma risklerini ve nükleer savaş tehdidini azaltmaya yönelik ortak hedeflere doğru ilerleme kaydedebileceklerini gösterdikleri belirtildi. ABD ve Rusya arasındaki Yeni Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşmasının (Yeni START) kısa bir süre önce uzatıldığına işaret edilen bildiride, “Yeni START’ın uzatılması, nükleer silahların kontrolüne olan bağlılığımızın bir kanıtıdır. Bugün, nükleer savaşta kazananın olmayacağına ve böyle bir savaşın asla başlatılmamasına yönelik bağlılığımızı tekrar teyit ediyoruz” denildi.
ABD – Rusya arasında kısa süre içinde istişareler başlayacak
Söz konusu hedeflere ulaşılması için Rusya ve ABD arasında kısa bir süre içerisinde kapsamlı istişarelerin başlayacağının belirtildiği bildiride, “Stratejik istikrar konusunda sağlam ve güçlü, kapsamlı bir ikili diyalog başlatılacak. Söz konusu diyalog vasıtasıyla, gelecekteki silah kontrolü ve risk azaltma önlemlerinin temelini atmak istiyoruz.” ifadelerine yer verildi.
Görüşmelerinin hemen öncesinde Putin, Rusya-ABD ilişkilerinde pek çok sorunun bulunduğunu söylemiş ve bir araya gelmelerine ilişkin inisiyatif aldığı için Biden’a teşekkür etmişti. Biden buna karşılık yüz yüze görüşmenin yararlı bir yöntem olduğu kaydetti ve “Rusya ile karşılıklı menfaatimiz olan alanları belirlemeye çalışacağız” dedi. Putin, Biden’a hitaben, “Üstünde çalışmamız gereken pek çok konu olduğunu biliyorum. İlişkilerimizdeki sorunlar, en üst düzeyde yapılacak bir görüşmeyi gerektiriyordu. Umuyorum ki bugünkü görüşmemiz verimli geçecek” ifadelerini kullandı.
Cenevre’de, Kasım 1985’te dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan ile eski SSCB Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov arasında yapılan zirveden 36 yıl sonra, ABD-Rusya zirvesi gerçekleşti.